تبلیغات سیاه / طوفان سنجاقک پدیدهای است که در علم اکولوژی بهعنوان «اثر پروانهای» شناخته میشود. این مفهوم به این معناست که تغییری کوچک در یکی از اجزای سیستمهای پیچیده میتواند باعث ایجاد تغییرات وسیع و پیشبینیناپذیر در مقیاسهای بزرگتر شود. بهعنوانمثال، بال زدن یک سنجاقک با فرکانسی خاص در نقطهای از زمین ممکن است به طور غیرمستقیم باعث وقوع طوفانی در نقطهای دیگر شود.