روابط عمومی در سالی که گذشت؟

از: دکتر حسن خسروی. مدرس دانشگاه و مؤلف کتاب روابط عمومی و ارتباطات

شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی‌ ایران (شارا) || سال ۱۴۰۳ با همه خوب و بد آن تمام شد. روابط عمومی و ارتباطات (انسانی) به عنوان یک علم ،هنر ، حرفه و فن، قدمتی به بلندای تاریخ دارد. اگر چه انسان موجودی اجتماعی است اما هیچ انسانی بی نیاز از روابط‌ عمومی و ارتباطات نیست و این نشان دهنده جایگاه، نقش، اهمیت و کارکرد روابط عمومی و ارتباطات در جوامع بشری است.

روابط عمومی در ایران مانند رشته مدیریت، به مفهوم امروزین آن، یک رشته دانشگاهی ( اداری) وارداتی از غرب است که قدمتی بیش از صدساله دارد. روابط عمومی در ایران آنطور که باید و شاید هیچ گاه نتوانست پیوندی ناگسستنی با مدیران سازمان‌ها برقرار کند زیرا همچون تیغی دو لبه تیز است که از یک طرف باید بله قربان گوی مدیر عالیه سازمان باشد و او را راضی نگه دارد و از طرف دیگر، پاسخگوی مطالبات و خواسته های مردم باشد و مردم را راضی نگه دارد که این دفاع از مردم (مشتریان، سهامداران، مصرف کنندگان و…) ممکن است به مذاق و مزاج مدیر سازمان خوش نیاید و کار دست روابط عمومی بدهد و از این روست که گفته اند: روابط عمومی مرغ عزا و عروسی است.

 روابط عمومی در دنیای پیشرفته در عین اینکه جزو مشاغل سخت و زیان آور است، جزو مشاغل پر درآمد و با کلاس نیز محسوب می شود و این ویژگی کم نظیر آن است که این حرفه و فن را جذاب و دوست داشتنی می‌کند. اگر چه فعالیت و دلسوزی و دغدغه مندی اساتید، پیشکسوتان، انجمنها و نهادهای مردمی غیر دولتی در باب تبیین و شناساندن جایگاه روابط عمومی و ارتباطات برای دولتمردان و مدیران جامعه در هر دو بخش دولتی و خصوصی بسیار قابل تقدیر و تحسین است اما با این حال اغلب مدیران ما در درک و فهم جایگاه و کارکرد و اهمیت روابط عمومی هنوز اندر خم یک کوچه اند زیرا عموما مدیران ما بدون هیچ گونه آموزش اساسی در حوزه روابط عمومی و ارتباطات به سمتهای بالای سازمان‌ها منصوب می‌شوند و این نقیصه بزرگی است که هنوز هم لاینحل باقی مانده و سعی و تلاش کسانی که مایل بوده اند به رفع این نقیصه همت بگمارند همواره بدلیل عمر کوتاه مدیریت ها در کشورمان ناکام مانده است.

شورای عالی انقلاب فرهنگی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شورای اطلاع رسانی دولت و ساختارهایی از این دست در مقاطعی کوتاه و گذرا به موضوع روابط عمومی و ارتباطات پرداختند و بعضا بخشنامه ها و مصوبات و دستورالعمل‌هایی را هم نوشتند و ابلاغ کردند اما دیری نپایید که نتیجه لازم و کافی حاصل نشد. در کشورهای پیشرفته، اساسأ دو مدیر هستند که دوشادوش مدیریت عالیه سازمان حرکت می‌کنند: مدیر مالی، برای آنکه بگوید ما در نزد رقبا در کجا قرار داریم و مدیر روابط عمومی، برای آنکه بگوید در نزد افکار عمومی در چه جایگاهی هستیم.

مدیران بخش دولتی ما متاسفانه به محض انتصاب، اول از همه سه نفر را معمولا عوض می‌کنند: مدیر کل حوزه وزارتی (حوزه ریاست)، مدیرکل حراست و مدیر کل روابط عمومی. آیا اگر سازمان مدیر کل روابط عمومی متخصص و کاربلدی دارد واقعا با جابجایی مدیران بالادستی باید تغییر یابند؟ بسیار عجیب است؟!؟ این آفت در واقع، توان و قوت و جان روابط عمومی ها را گرفته و ما تا آمده ایم با یک تیم متخصص کاربلد خوب، کارها را به پیش ببریم، با تغییرات بالایی ها روابط عمومی ها هم دچار مشکل و سردرگمی و نقطه سر خط شده اند.

تو گویی که مدیر کل روابط عمومی قبلی، جاسوس و خائن و سرسپرده و آدم بی چون و چرای تیم قبلی است که می‌تواند برای صندلی و صدارت و تاج و تخت ما خطر آفرین باشد. اینها همه برای پیشرفت روابط عمومی ها ترمز و مانع و دلیل عقب ماندگی است. مدیران ما باید به این رشد و بلوغ فکری و سازمانی برسند که اگر سازمان متبوع، دارای یک روابط عمومی حرفه ای متخصص کاربلد است با او کاری نداشته باشند و بگذارند کار حرفه ای خود را انجام داده و اسیر تغییر و تحولات سازمانی و بازی‌های حزبی و گروهی نشود.

به نظر می‌رسد در مجموع ، سال ۱۴۰۳ برای روابط عمومی ها سال پر خیر و برکتی نبود، زیرا کمبود شدید بودجه و امکانات و نیروی متخصص و همچنین تغییر و تحولات داخلی نظیر انتخابات و روی کار آمدن مجلس جدید و آمدن افرادی که هیچ اعتقادی به موضوع روابط عمومی و ارتباطات نداشته اند و تغییر ریاست جمهوری و هم چنین جنگها و جدل‌های منطقه ای و بین المللی و… اجازه ندادند که آب خوش از گلوی روابط عمومی ها پایین رود.

بسی جای شکر و سپاس که در این اثنا، بخش خصوصی دلسوز و علاقه مند چندین همایش و کنفرانس و سمینار حرفه ای و کاربردی در حوزه روابط عمومی و ارتباطات را عهده دار انجام شدند و پرچم روابط عمومی را بالا نگهداشتند و چراغ آنرا روشن.

اما ما ناامید نیستیم و تلاش می‌کنیم تا روابط عمومی و ارتباطات به آنچه که زیبنده و شایسته آن است برسد زیرا روابط عمومی، نخود و نمک هر آش است.

انتهای پیام/