حکمرانی خوب و مدیریت منابع انسانی اثربخش

شبکه اطلاع‌رسانی روابط‌عمومی‌ ایران (شارا) || مطابق تعریف صندوق بین‌المللی پول (IMF)، حکمرانی به تمامی جنبه‌های نحوه اداره یک کشور در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، قانونی و … اطلاق می‌شود. در دنیای مدرن، میان یک سیستم حکمرانی خوب (Good Governance) و مدیریت منابع انسانی اثربخش رابطه‌ای مستقیم وجود دارد؛ زیرا رشد و توسعه پایدار تنها به‌واسطه انسان‌های آگاه، آموزش‌دیده و توسعه‌یافته محقق می‌شود.

سازمان‌های موفق را انسان‌های خلاق، آینده‌نگر، جسور و مبتکر می‌سازند و این عامل به توسعه همه‌جانبه یک کشور و رسیدن به سرآمدی منجر می‌شود. از این رو، هر کشور پیشرفته‌ای، رشد و توانایی خود را به مدد انسان‌های تأثیرگذار و دانای خود کسب کرده است.

امروزه، یک سیستم حکمرانی خوب، سیستمی است که به مردم و منابع انسانی خود ارزش داده و تلاش خود را به‌صورت عقلانی و منطقی در آموزش و پرورش صحیح و هدفمند مردم متمرکز می‌کند. از این منظر، مدیریت منابع انسانی اثربخش در سازمان‌ها به مدیرانی متخصص، ارزش‌آفرین و بدون تعصبات فردی و منافع شخصی وابسته است. اگر سازمان‌های ما امروز از این کیفیت برخوردار نیستند، به این دلیل است که برخی مدیران فاقد صلاحیت علمی، فنی، تخصصی و اخلاقی لازم هستند. مدیران غیرمتخصص، سازمان را به بیراهه و زیان سوق می‌دهند و مدیران فاقد ارزش‌های اخلاقی، سازمان را از طریق اختلاس و سوءاستفاده مالی تخریب می‌کنند.

زمانی که مدیریت عالی سازمان به ارزش منابع انسانی اعتقاد ندارد و توجه کافی به «انسان در سازمان» نمی‌کند، سازمان دچار شکاف و گسستی عمیق می‌شود و ناچار به کار جزیره‌ای می‌پردازد؛ در این شرایط، همبستگی ملی و وفاق اجتماعی بی‌معنی می‌شود و رشد و توسعه اتفاق نمی‌افتد. در نتیجه، حکمرانی خوب نیز شکل نمی‌گیرد. از این رو، حاکمان باید در اجرای اصول یک حکمرانی خوب موارد زیر را در نظر داشته باشند:

• سیستم حکمرانی خود را نماینده مردم بداند و بر مشارکت آن‌ها تأکید کند.
• برگزاری انتخابات آزاد و شفاف.
• تمرکز بر اثربخشی و کارآیی.
• ایجاد بستر شنیدن نظرات مردم و افزایش شفافیت.
• حاکمیت قانون.
• رعایت ارزش‌های اخلاقی.
• برخورداری از صلاحیت، شایستگی و ظرفیت انتقادپذیری.
• برخورداری از نوآوری، خلاقیت و آمادگی دائمی برای تغییرات مثبت.
• تمرکز بر گفتمان نخبگان و اهداف بلندمدت.
• مدیریت مالی شفاف؛ بدین معنا که همه از دخل و خرج سیستم حکمرانی آگاه باشند.
• توجه به حقوق بشر و آزادی‌های فردی و تنوع فرهنگی.
• تقویت سرمایه اجتماعی و همبستگی اجتماعی.
• پاسخگویی همیشگی و همه‌جانبه.
• ارائه خدمت بی‌منت.
• استفاده از نهادهای مدنی به‌عنوان بازوهای مشورتی و اجرایی.
• مبارزه جدی با فساد در تمام زمینه‌ها.
• مسئولیت‌پذیری و جبران اشتباهات.

بنابراین، سیستم حکمرانی باید برنامه‌ریزی و نظارت خود را به‌گونه‌ای تنظیم کند که سازمان‌های مسئول مانند امور اداری و استخدامی کشور، دانشگاه‌ها، سازمان برنامه و بودجه، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، صدا و سیما و … به تقویت و توجه به منابع انسانی به‌عنوان مهم‌ترین دارایی جامعه بپردازند. ارزشمندترین سرمایه هر جامعه منابع انسانی آن است که به کمک آن، چرخ سازمان به‌درستی می‌گردد و ارزش افزوده ایجاد می‌شود.