نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
۱ دانشجوی دکتری سیاست‌گذاری عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، تبریز، ایران
۲ استاد گروه ارتباطات، دانشکده علوم ارتباطات، دانشگاه علامه طباطبائی، (نویسنده مسئول) تهران، ایران
۳ استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
۴ استادیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، تبریز، ایران
چکیده
سیاست های رسانه‌ای ایران غالباً پیچیده و دارای ابعاد متداخلی است. علیرغم ضرورت استقلال حوزه رسانه‌ای (فضای مجازی)، این حوزه بیشتر وقت‌ها، خواست دولت‌ها را منعکس می‌کند. این مقاله با بهره‌گیری از روندپژوهی انتقادی، و رویکردهای نظری کاستلز (جامعه شبکه‌ای: قدرت و پادقدرت) و فریدمن (سیاست‌گذاری جانبدارانه و بی‌طرفانه)، جنبه‌های مختلف سیاست‌های رسانه‌ای در حوزه فضای مجازی و رویکرد دولت‌ها را در تسلط بر این حوزه مشخص می‌کند. مطالعه اسنادی، به عنوان روشی کیفی، برای جمع‌آوری اطلاعات و استخراج سیاست‌های رسانه‌ای مورد استفاده قرار گرفته است. چارچوب روش‌شناختی شامل اسکن محیطی و کدگذاری موضوعی است و برای شناخت محیطی که سیاست‌ها در آن طراحی و سیاست‌گذاری می‌شوند، و نیز تعیین سهم هر کدام از مسائل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فناورانه و یا محیطی‌اخلاقی از تحلیل روند بهره گرفته شد. جامعه آماری پژوهش شامل بیانات رهبری، سیاست‌های کلی نظام مصوب مجمع تشخیص مصلحت، مصوبه‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجلس و سایر اسناد بالادستی موجود در منابع پژوهشی و … است. در بحث اعتبار، نتایج هر مرحله به استادان ارائه، و اطمینان حاصل شد که نتایج مطالعه معتبر است. یافته‌ها بیانگر ۱۳ مؤلفه از اساسی‌ترین سیاست‌های رسانه‌ای جمهوری اسلامی ایران است و ضرورت نگاهی فراتر از گفتمان‌های دولت‌ها در این سیاست‌ها ملموس است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Trends and Requirements of the IRI Media Policy in the Field of Cyberspace
نویسندگان [English]
- MOHAMMAD ALI GHOLIZADEH ۱
- Hadi khaniki ۲
- FIROUZ RAD ۳
- MORTEZA MOHAMMADZADEH ۴
۱ PhD student in public policy, Islamic Azad University, Tabriz branch, Tabriz, Iran
۲ Professor of Communication Department, Faculty of Communication Sciences, Allameh Tabatabai University (corresponding author), Tehran, Iran
۳ Assistant Professor, Department of Social Sciences, Payam Noor University, Tehran, Iran
۴ Assistant Professor, Department of Political Science, Islamic Azad University, Tabriz Branch, Tabriz, Iran
چکیده [English]
Media policies in Iran are often complex in such a way that overlapping dimensions can be imagined in these policies. In general, despite the need for independence of the media sphere (including cyberspace) this sphere is formed mainly under the influence of the government, and more media platforms reflect the will of governments. This article seeks to explain the media policies of the Islamic Republic of Iran that are applied in the field of cyberspace. In this regard, using critical process research, which is a good way to identify the current situation and envision the future of media policies in the Islamic Republic of Iran, and the theoretical approaches of Castells (network society: power and anti-power) and Friedman (biased and neutral policy), different aspects of media policies in the field of cyberspace and the approach of governments in controlling and dominating this field will be identified. Findings of the study indicate 13 components as the most basic media policy of the Islamic Republic of Iran. However, the need to look beyond the discourses of governments in these policies is palpable. In other words, in order to achieve an up-to-date policy that meets the needs and requirements of cyberspace, one must go beyond these discourses.
