اخیراً به مناسبت دوازدهمین هفته جهانی سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی (۲ تا ۹ آبان)، ششمین سمینار بین‌المللی سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی کرسی یونسکو، با عنوان «دوفضایی‌شدن جهان» در روز چهارشنبه ۳ آبان ۱۴۰۲ در دانشکده مطالعات جهانِ دانشگاه تهران برگزار شد. این سمینار بین‌المللی با عنوان «دستور کار جمعی جهانی» با مشارکت همراه اول و دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، و ۹ سخنران از هند، اتریش، ترکیه، پرتغال، روسیه، فیلیپین، مالزی و بریتانیا، و پژوهشگران داخلی از دانشگاه‌ها و مراکز مختلف و با برگزاری چهار کارگاه تخصصی، و جمع‌بندی مباحث مطرح‌شده در اختتامیه، با برنامه‌ریزی برای برگزاری سمینار هفتم در سال آینده به کار خود خاتمه داد. در این سمینار بین‌المللی بیش از ۳۰۰ نفر از پژوهشگران و اساتید دانشگاه به‌طور حضوری و بیش از ۲۰۰ نفر به‌طور مجازی شرکت داشتند. همچنین بنا به اعلام همراه اول، بیش از ۱۱ هزار نفر در روبیکا در این سمینار بین‌المللی شرکت کردند.
یکی از سخنرانان این سمینار طاهره صرفی بود. ایشان روزنامه نگار، وکیل و محقق با مدرک دو‌گانۀ روزنامه نگاری و حقوق است. او از کالج خبر با مدرک لیسانس روزنامه نگاری فارغ‌التحصیل شده و به عنوان روزنامه نگار آزاد برای رسانه های مختلف کار کرده است. ایشان سپس تحصیلات خود را در رشتۀ حقوق ادامه داده و دومین لیسانس حقوق را از دانشگاه آزاد گرفته است. او در زمینه‌های مختلف حقوقی، روزنامه نگاری و پژوهشی تجربیات زیادی دارد. او در حال حاضر علاوه بر فعالیت در حرفۀ وکالت، به عنوان محقق در دانشگاه تهران مشغول به کار است.
طاهره صرفی، پژوهشگر ارتباطات در دانشگاه تهران، اخیراً مقاله‌ای دربارۀ سواد رسانه‌ای بومی‌شده منتشر کرده است. ایشان در سمینار سواد رسانه‌ای توضیحاتی دربارۀ ویژگی این پدیدۀ نوظهور ارائه کردند.
صرفی می‌گوید در عصر رسانه‌های اجتماعی، خاورمیانه فقط در چهارراه فرهنگ قرار ندارد، بلکه به یک قطب از تضادهای آنلاین تبدیل شده است. این منطقه با یک چشم‌انداز رسانه‌ای متنوع و پر جنب و جوش و با تأثیر عمیق انتشار اطلاعات بر جامعه، سیاست و فرهنگ مواجه است. برای پیچیده‌تر کردن موضوع، شرکت‌های بزرگ رسانه‌ای با توانایی‌های برجسته خود در متقاعدسازی جوامع انسانی، به خاورمیانه توجه ویژه‌ای دارند. صرفی باور دارد که برای مؤثر بودن در این مسیر ظریف و بسیار پیچیده و در عین حال اخلاقی، فوراً باید به آموزش سواد رسانه‌ای اولویت داد. فراهم آوردن وسایل لازم برای ارزیابی منتقدانه، تحلیل و تشخیص اطلاعات و تأمل در این‌که چه کسی در پشت همۀ اتفاقاتی است که مداوماً در جریان است، برای پرورش یک جامعۀ آگاه، منعطف و بردبار و مقاوم حیاتی است.
خاور میانه در دهه‌های اخیر با وقوع تحولات بزرگی روبرو شده‌است و رسانه‌ها همیشه نقش محوری در شکل‌گیری گفتمان‌های سیاسی این منطقه داشته‌اند. انقلاب اسلامی ایران و سپس به نام بهار عرب، دو نمونۀ مهم از قدرت رسانه در این منطقه است. سواد رسانه‌ای شهروندان را با مهارت‌هایی مجهز می‌کند تا بین منابع قابل اعتماد و غیر قابل اعتماد تمایز قائل شوند و بدین ترتیب بنیان‌های دموکراسی و مشارکت مدنی را تقویت کنند.
برخی از اندیشمندان باور دارند که آموزش سواد رسانه‌ای به غیر از واکنش به اطلاعات نادرست، می‌تواند کاربران را فهم میان فرهنگی و تحمل در منطقه‌ای که اغلب با تنوع و تضاد فرهنگی و دینی توصیف می‌شود، تشویق کند. خاورمیانه، نیز مانند مناطق دیگر، از چالش‌های اخبار جعلی، جعل‌های عمیق و دستکاری دیجیتال مصون نیست. علاوه‌بر این بنا به شرایط خاص این منطقه ایجاب می‌کند که با چالش‌های جدی‌تری نسبت به دیگر مناطق روبه‌رو باشد. از این منظر آموزش سواد رسانه‌ای که با در نظر گرفتن ملاحظات فرهنگی خاورمیانه طراحی شده است، می‌تواند مانند سپری در برابر انتشار سریع اطلاعات نادرست عمل کند و جوامع باشنده در این منطقۀ جغرافیایی را از پیامدهای مخرب اطلاعات نادرست و گمراه‌کننده مصون دارد.
صرفی بر این باور است که کشورهای خاورمیانه برای موفیقت در این زمینه باید سواد رسانه‌ای را در سیستم‌های آموزشی رسمی خود یکپارچه کنند و به ان توجه ویژه‌ای داشته باشند تا بتوانند با بالا بردن قدرت تحلیل کاربران برای شناسایی اخبار دروغ و گمراه‌کننده، منطقه را از جنگ و چالش‌های جدی خانمان برانداز مصون نگاه دارند. ایشان باور دارند که برنامه‌های درسی باید به نوعی طراحی شوند که مهارت‌های تفکر انتقادی، سواد دیجیتال و توانایی ارزیابی محتوای رسانه را افزایش دهند. صرفی می‌گوید علاوه‌بر این اقدامات حیاتی و مهم، باید به جمعیت عمدتاً مسلمان این منطقه آگاهی داد که همیشه نیروهایی در منطقه و در جهان وجود دارند که خاورمیانه را به عنوان منطقه‌ای پر از فرصت‌ها می‌بینند، فرصت‌هایی که از نظر آن‌ها باید به نفع دیگران استفاده شود و نه به نفع مردم خاورمیانه. ایشان عقیده دارند که بالا بردن سواد رسانه‌ای در این منطقه می‌تواند مانع درگیری‌های عمدتاً مذهبی شود؛ زیرا با به کار بردن این دانش، کاربران علاوه‌بر شناخت اخبار دروغ و گمراه‌کننده‌ای که هر لحظه برای بر هم زدن صلح و ثبات این منطقه مخابره می‌شود، به سطحی از درک و تحمل دیگری دست یابد تا بتواند ضمن حفظ هویت، مذهب و منافع اقتصادی و سیاسی خود، دیگریِ متفاوتی را که بنا به جبر تاریخ و جغرافیا در کنار او می‌زید، تحمل کند و با بالا بردن سطح تساهل و و رواداری به صلح و ثبات منطقه یاری رساند.
